ΙΣΤΟΡΙΑ

Τέλη 19ου αιώνα. Σωματειακός αθλητισμός δεν υπήρχε στην Ελλάδα. Τα αθλητικά σωματεία που ιδρύονταν, λειτουργούσαν για λίγα χρόνια και εξαφανίζονταν από το προσκήνιο. Και στην Αθήνα και στην Πάτρα και σε πολλά μέρη της Ελλάδας, ιδρύθηκαν σωματεία βραχύβια. Ο μόνος αθλητισμός που υπήρχε ήταν ο σχολικός αθλητισμός και είχαν δημιουργηθεί και κρατικά γυμναστήρια που όμως υπολειτουργούσαν.

Στην Πάτρα είχε δημιουργηθεί το 1877 σωματείο σκοποβολής «Επί σκοπώ Ριπής» με σκοπευτήριο στον χώρο πάνω από τον παλαιό ναό του ΑγίουΑνδρέα. Λειτούργησε μόνο για μερικούς μήνες και τα νέα για τη λειτουργία του τα μαθαίνουμε από τις εφημερίδες. Την ίδια εποχή λειτούργησε και γυμναστήριο ενός Καρδαρά.

Λίγο μετά, το 1880, οι μαθητές γυμνασίου έφτιαξαν έναν σύλλογο που τον ονόμασαν οι μούσες, έκαναν μια παράσταση και μάζεψαν λεφτά για να ιδρύσουν γυμναστήριο. Λίγο αργότερα, το 1884, το κράτος βρήκε χώρο (στο οικόπεδο που σήμερα βρίσκονται τα δικαστήρια, στη Γούναρη), διόρισε γυμναστή (τον Πετρουτζή) και τουλάχιστον δημιούργησε ένα γυμναστήριο για τον σχολικό αθλητισμό.

Ο Ιώαννης Χ. Κρητικός πήγε στην Αθήνα να σπουδάσει μαθηματικά, στο Πανεπιστήμιο. Ήταν φανατικός με τη γυμναστική, γυμναζόταν στο Κεντρικό Γυμναστήριο κάτω από τις οδηγίες του Φωκιανού. Έλαβε μέρος και σε όλους τους αθλητικούς αγώνες της εποχής του...

Μετά τους αγώνες του Πανελληνίου, παράτησε οριστικά τις σπουδές του στην Αθήνα και γύρισε στην Πάτρα. Μάζεψε μερικούς αξιόλογους και ικανούς ανθρώπους και κατάφερε να δημιουργήσει τον Παναχαϊκό Γυμναστικό Σύλλογο. Το πληροφορούμαστε από την εφημερίδα ο Φορολογούμενος της Παρασκευής 14 Ιουνίου 1891. Και από τότε αρχίζει η ιστορία του αθλητισμού στην Πάτρα. 

ΠΑΝΑΧΑΪΚΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ...
Ο Κρητικός, μετά τις 2/6 (επόμενη ημέρα των αγώνων του Πανελληνίου) και πριν από τις 14/6 (που δημοσιεύτηκε η είδηση για την ίδρυσή του) είχε καταφέρει να μαζέψει τα κατάλληλα πρόσωπα για να φτιάξει τον Παναχαϊκό. Αποτάθηκε στον Γεώργιο Θεοδ. Τζίνη, διδάκτορα Νομικής και κτηματία, που πρόθυμα δέχτηκε τη θέση του Προέδρου . Αφού βρέθηκαν και οι υπόλοιποι συνεργάτες, συνέταξαν το καταστατικό του συλλόγου, που πήρε την ονομασία «Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος». Το καταστατικό υποβλήθηκε μέσω του υπουργού των Εσωτερικώνστο Βασιλιά Γεώργιο Α' για να εγκριθεί.

Το διοικητικό συμβούλιο του πρώτου έτους αποτελούσαν οι εξής: Γεωργ. Τζίνης, πρόεδρος, Γερ. Ευσταθίου, αντιπρόεδρος, Α. Ανδρεόπουλος, γραμματέας, Φ. Γριμάνης, έφορος των οργάνων, Ιω. Κρητικός, έφορος των ασκήσεων, Χρ. Νικολάου ταμίας και Σ. Θωμόπουλος, Λ. Κανελλόπουλος. Διαμ. Παραμυθιώτης, συμβούλοι.

Το Καταστατικό (που συντάχθηκε στη συνεδρίαση του Παναχ. στις 14 Ιουλίου), εγκρίθηκε και δημοσιεύθηκε στο φύλλο 238 της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, στις 27 Αυγούστου 1891.

ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΝ ΤΟΥ ΕΝ ΠΑΤΡΑΙΣ ΠΑΝΑΧΑΪΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
Επικυρωθέν παρά του συλλόγου κατά την συνεδρίασιν της 14 Ιουλίου 1891

Άρθρον 1ον. Συνιστάται σύλλογος εν Πάτραις υπό την  επωνυμίαν «Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος»

Άρθρον 2ον. Κύριος σκοπός του συλλόγου είνε η σωματική εξάσκησις των μελών αυτού και η διάδοσις της γυμναστικής εφ όλων των κοινωνικών τάξεων.

Άρθρον 3ον. Μέσα προς επίτευξιν του ανωτέρω σκοπού εισίν, η ίδρυσις γυμναστηρίων, η άσκησις των μελών επί της ανοργάνου, ημιοργανικής και οργανικής γυμναστικής, η σπαθασκία, η σκοποβολή, αι λεμβοδρομίαι, η κολυμβητική, αι πορείαι, η τέλεσις γυμναστικών αγώνων και παν άλλο μέσον συντελούν εις τον σκοπόν του συλλόγου.

Άρθρον 4ον. Το διοικητικόν συμβούλιον του συλλόγου συγκροτείται εξ εννεαμελούς επιτροπής, εκ τακτικών μελών εκλεγομένης, ήτοι α΄ προέδρου, β' αντιπροέδρου, γ΄γραμματέως, δ΄ταμίου, ε΄τριών συμβούλων, στ΄επόπτου των ασκήσεων, ζ΄εφόρου των οργάνων.

Άρθρον 5ον. Η εκλογή του διοικητικού συμβουλίου ενεργείται δια μυστικής ψηφοφορίας κατά την γενικήν συνέλευσιν των τακτικών μελών του συλλόγου, ήτις τη προσκλήσει του προέδρου συνέρχεται κατά το πρώτον δεκαήμερον του μηνός Ιουλίου εκάστου έτους, παρελθόντος δε τούτου ο σύλλογος συνέρχεται αυτοδικαίως υπό την προεδρίαν του πρεβυτέρου των μελών του συλλόγου. Το πρώτον διοικητικόν συμβούλιον καταρτίζεται άνευ μυστικής ψηφοφορίας αλλά τη απλή μόνον υποδείξει και παραδοχή του πλείστου των μελών.

Άρθρον 6ον. Τα μέλη του συλλόγου εισί α' τακτικά, β' επίτιμα, γ' εντεπιστέλλοντα, δ' εταίροι.

Άρθρον 7ον. Τακτικά μέλη του συλλόγου, δυνάμενα να παρίστανται εις τας συνεδριάσεις αυτού, γίνονται οι εγγράφως τούτο αιτούμενοι παρά του προεδρείου και εκλεγόμενοι δια μυστικής ψηφοφορίας των τακτικών μελών του συλλόγου. Τακτικά μέλη δεν δύνανται να εκλεγώσιν οι μαθηταί και οι άγοντες ηλικίαν ελάσσονα του 18ου έτους, εξαιρουμένων των φοιτητών.

Άρθρον 8ον. Επίτιμα μέλη του συλλόγου, ονομάζονται οι λόγω ή έργω υπέρ αυτού εργασθέντες και δια μυστικής ψηφοφορίας των τακτικών μελών του συλλόγου ανακηρυσσόμενοι.Άρθρον 9ον. Αντεπιστέλλοντα μέλη του συλλόγου γίνονται οι εκτός της έδρας αυτού διαμένοντες, εγγράφως δε προτεινόμενοι παρά δύο τουλάχιστον μελών αυτού· τα μέλη άλλων γυμναστικών συλλόγων γίνονται τοιαύτα τη απλή μόνον προς το προεδρείον εγγράφω αιτήσει των.Άρθρον 10ον. Εταίροι του συλλόγου γίνονται οι τούτο παρά του προεδρείου εγγράφως αιτούμενοι και μετά προηγουμένην μυστικήν ψηφοφορίαν των τακτικών μελών του συλλόγου, οίτινες όμως δεν δύνανται να παρίστανται εις τας συνεδριάσεις αυτού.

Άρθρον 11ον. Τα τακτικά μέλη του συλλόγου καταβάλλουσιν ως δικαίωμα εγγραφής δραχμήν, κατά μήνα δε μίαν και ημισείαν (1 1/2), τ΄ αντεπιστέλλοντα μέλη πληρώνουσι δραχμάς τρεις (3) καθ΄εξαμηνίαν, οι δε εταίροι δραχμήν κατά μήνα. Τ΄αντεπιστέλλοντα μέλη και οι εταίροι απαλάσσονται της προς εγγραφήν χρηματικής υποχρεώσεως.

Άρθρον 12ον. Ο πρόεδρος συγκαλεί τα τακτικά μέλη, εκτός της γενικής συνελεύσεως, εις τακτικήν συνεδρίασιν άπαξ του μηνός, εκτάκτως δε, οσάκις κρίνη τούτον αναγκαίον.

Άρθρον 13ον. Προς συγκρότησιν τακτικής ή εκτάκτου συνεδριάσεως απαιτείται η παρουσία του ενός τρίτου (1/3) των τακτικών μελών του συλλόγου. Μη κατορθωθέντος δε τούτου δια της πρώτης προσκλήσεως, αναβάλλεται η συνεδρία αύτη και συγκαλούνται εκ νέου τα μέλη, οπότε αυτοδικαίως αποτελείται απαρτία εκ των παρευρεθέντων μελών.

Άρθρον 14ον. Ημέρα εορτής του συλλόγου ορίζεται η πρώτη Κυριακή του μηνός Μαΐου εκάστου έτους.

Άρθρον 15ον. Ο σύλλογος έχει ιδίαν σφραγίδα, εκπροσωπείται δε υπό του προέδρου και του γραμματέως.

Άρθρον 16ον. Αι μερικώτεραι διατάξεις περιέχονται εν τω κανονισμώ όστις δέον να τηρήται απαρεγκλίτως ως και το καταστατικόν.

Άρθρον 17ον. Παν μέλος του συλλόγου μη συμμορφούμενον προς τας διατάξεις του κανονισμού υπόκειται εις τας σχετικάς ποινάς ας ούτος ορίζει.

Άρθρον 18ον. Το παρόν καταστατικόν θέλει υποβληθή αρμοδίως όπως τύχη της δια Β. διατάγματος εγκρίσεως. Ισχύει δε μέχρι της πρώτης Απριλίου του έτους 1893, οπότε δύναται να γίνη αναθεώρησις αυτού, αν το έν τρίτον των τακτικών μελών του συλλόγου ζητήση τούτο δι΄ αναφοράς προς το προεδρείον.

Εν Πάτραις τη 14η Ιουλίου 1891

Ο πρόεδρος και α.α. ο αντιπρόεδρος

Ο Παναχαϊκός καλλιέργησε όλα τα τότε γνωστά αθλήματα και διοργάνωσε του πρώτους αγώνες ποδοσφαίρου, κλασικού αθλητισμού, σκοποβολής, ποδηλασίας, κολύμβησης, άρσης βαρών, πάλης, αντισφαίρισης, κωπηλασίας, λεμβοδρομίες, και γυμναστικής. Από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης του είχε ιδιόκτητο γυμναστήριο. Στις 20 Νοεμβρίου 1894, μέλη του Παναχαϊκού που διαφώνησαν και έφυγαν από τον σύλλογο δημιούργησαν την Γυμναστική Εταιρεία Πατρών. Η ΓΕΠ ακολούθησε ανάλογη πορεία με τον Παναχαϊκό αναδεικνύοντας πανελληνιονίκες και Ολυμπιονίκες, ενώ απέκτησε με την σειρλα της ιδιόκτητο γυμναστήριο.

Το 1923 τα δύο σωματεία αποφάσισαν να συγχωνευτούν και πάλι σε έναν σύλλογο, έτσι την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 1923[2] η συγχώνευση του Παναχαϊκού Γυμναστικού Συλλόγου και της Γυμναστικής Εταιρείας ήταν γεγονός μετά από πολύχρονες προσπάθειες και συζητήσεις που ξεκίνησαν το 1900. Η ονομασία του συλλόγου αποφασίστηκε να είναι Παναχαϊκή Γυμναστική Ένωσις, Παναχαϊκή από το όνομα του Παναχαϊκού και Γυμναστική Ένωση από το όνομα της Γ.Ε.Π. Πρώτος πρόεδρος και πρωτεργάτης της συγχώνευσης ήταν ο Χρήστος Κορύλλος. Μελανό σημείο το γεγονός πως κάποιοι παράγοντες και ποδοσφαιριστές δεν αποδέχτηκαν την ένωση και δεν εντάχθηκαν στο νέο σωματείο, ιδρύοντας τον Λευκό Αστέρα, αμιγή ποδοσφαιρικό σύλλογο. Ως σήμερα η λαοφιλής "Μεγάλη Κυρία της Πελοποννήσου" και του Ελληνικού αθλητισμού καλλιεργεί πολλαπλά τμήματα με μεγάλη κατά καιρούς επιτυχία, εμπλουτίζοντας έτσι την σημαντική παράδοση της. Έμβλημα της Παναχαϊκής είναι ο Ηρακλής που στεφανώνεται από την Νίκη.

Αλλά πάμε να δούμε αναλυτικά τα τμήματα της σπουδαίας ομάδας της ΠΑΝΑΧΑΪΚΗΣ...